Polski działacz młodzieżowy i konspiracyjny pochodzenia żydowskiego
Dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB)
Przywódca Powstania w getcie warszawskim





Syn Abrama Anielewicza, który prowadził sklep na Solcu w Warszawie i Cyrli z domu Zandram.
Pochodził z ubogiej żydowskiej rodziny Kiedy miał kilka lat, rodzina przeprowadziła się z Wyszkowa do Warszawy. W 1933 r. ukończył siedmioklasową szkołę powszechną Tarbutu z hebrajskim językiem wykładowym, następnie kontynuował naukę w prywatnym Gimnazjum Męskim "La-Or" na Nalewkach. W okresie 1933?1935, był członkiem rewizjonistycznego "Bejtaru". W 1938 r. zdał maturę. W szkole średniej rozpoczął działalność w organizacji Haszomer-Hacair, zostając członkiem Komendy Naczelnej związku. W 1939 r. wszedł w skład ścisłego zarządu Komendy Naczelnej, organizował grupy samoobrony do walki z Obozem Narodowo-Radykalnym (ONR). Jako przedstawiciel organizacji nawiązał dobre stosunki ze Związkiem Harcerstwa Polskiego.
Po wybuchu II wojny światowej, w czasie trwania kampanii wrześniowej 1939 r., usiłował, wraz z nim w podróż wybrali się jego podwładni, przedostać się do Rumunii, jednak bez powodzenia, napotkał na opór ze strony władz sowieckich. Wrócił do Warszawy, aby tam oddać się pracy konspiracyjnej. Został redaktorem pisma "Pod prąd". Niestety, jednak sytuacja ludności żydowskiej komplikowała się. Okupant niemiecki wprowadzał coraz ostrzejsze represje względem Żydów, co utrudniało pracę konspiracyjną. W 1942 r. znalazł się w warszawskim getcie. Także tam nie zaniechał stawiania oporu względem władz okupacyjnych i rozpoczął organizowanie Bloku Antyfaszystowskiego. W grudniu 1942 roku został komendantem Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB).Organizacja rozpoczęła współpracę z Armią Krajową i weszła w skład jej struktur. Po otrzymaniu stanowiska dowódczego w ŻOB został mianowany majorem. W związku z planowaną likwidacją warszawskiego getta, Żydowska Organizacja Bojowa zdecydowała się na wznowienie zbrojnego oporu oraz wybuch powstania, pomimo Jego młodego wieku, współtowarzysze broni postanowili mianować go przywódcą. W kwietniu 1943 r. stanął na czele Powstania w getcie warszawskim, które wybuchło 19.04.1943 r.. Niestety, ze względu na odizolowanie getta od reszty miasta, polski ruch oporu nie mógł udzielić wystarczającej pomocy walczącym powstańcom. W toku krwawych walk zryw zbrojny zakończył się klęską. Mimo to postanowił bronić się do końca. 08.05.1943 r. w bunkrze ŻOB przy ulicy Miłej 18 popełnił samobójstwo wraz z członkami swojego sztabu.



Odznaczenia


Krzyż Walecznych (pośmiertnie)
Krzyż Grunwaldu III klasy (pośmiertnie)

Źródła:

1.	Assuntino R., Goldkorn W., "Strażnik. Marek Edelman opowiada", Kraków 2006
2.	Gutman I., "Encyclopedia of the Holocaust", New York?London 1990
3.	Grupińska A., "Odczytanie Listy. Opowieści o powstańcach żydowskich", Kraków 2003
4.	Ringelblum E., "Kronika getta warszawskiego. Wrzesień 1939 ? styczeń 1943", W-wa 1988