ppor. AK hm ZHP Jerzy Bonawentura Dargiel "Henryk"
Polski aktor filmowy, teatralny i lalkowy
Reżyser
Dyrektor teatrów
Nauczyciel
Kompozytor i autor tekstów piosenek
Spiker radiowy
Członek Głównej Kwatery ZHP (1956-1958)
Żołnierz batalionu AK "Parasol"
Syn Wacława Dargiela i Aleksandry z domu Kuć, matka była autorką elementarza "Chcę czytać", a oboje rodzice amatorsko zajmowali się aktorstwem i muzyką, urodził się w rodzinie nauczycieli.
Po ukończeniu szkoły podstawowej na Targówku w latach 1929-1934 uczył się w Gimnazjum im. Króla Władysława IV w Warszawie, w wieku 12 lat wstąpił do 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej w hufcu Praga.
Ukończył w 1938 r. Państwowe Pedagogium Męskie im. Stanisława Konarskiego w zakresie języka polskiego. Równolegle studiował aktorstwo w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej i rozpoczął działalność artystyczną w prowadzonym przez Juliusza Osterwę szkolnym teatrze "Reduta". W latach 1936-1939 studiował na Wydziale Sztuki Aktorskiej PIST-u. Od jesieni 1940 r. do czerwca 1942 r. studiował na wydziale nauczycielskim i wokalistyki w tajnym Konserwatorium Warszawskim. Od listopada 1940 r. był nauczycielem śpiewu w Obowiązkowej Szkole Zawodowej na Grochowie. Pisał muzykę i piosenki do wielu przedstawień. Pracował również w Dziale Opieki nad Dziećmi Rady Głównej Opiekuńczej(RGO), organizował przedstawienia dla dzieci. Równocześnie uczestniczył w walce podziemnej, działał w tajnym harcerstwie "Szarych Szeregach". W okresie 1943-1944 był słuchaczem ostatniego kursu konspiracyjnej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agricola", którą rozsławił w swojej piosence "Dorota", imię to było kryptonimem jego klasy ?D? w "Agricoli".
Uczestnik Powstania Warszawskiego (Zgrupowanie AK "Radosław", batalion "Parasol", 1 kompania). Uczestniczył w walkach na Woli i Starym Mieście, gdzie we wrześniu został ranny, następnie ewakuował się kanałami do Śródmieścia i uczestniczył w działalności Harcerskiej Poczty Polowej. Po kapitulacji Powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, przedostał się do Częstochowy i pracował jako pomocnik elektromontera w warsztacie rzemieślniczym.
Po zakończeniu wojny był spikerem w Polskim Radiu i pracował jako aktor w stołecznych teatrach. Nadal prowadził działalność instruktorską w Związku Harcerstwa Polskiego. Prowadził harcerskie audycje radiowe, organizował liczne kursy instruktorskie. Po likwidacji harcerstwa w latach 50 XX w. zaangażował się w działalność Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK). Po Zjeździe Łódzkim wszedł w skład Głównej Kwatery Harcerstwa, z której ustąpił w 1958 r. wraz z gronem współpracowników Aleksandra Kamińskiego, do 1959 r. był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej. W latach 1950-1952 studiował na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (PWST) w Warszawie. W okresie 1950-1973 pracował w Teatrze Baj, w którym piastował stanowisko dyrektora, wyreżyserował kilkadziesiąt przedstawień i do wielu z nich napisał muzykę. Wystąpił w rolach epizodycznych w filmach "Celuloza", "Domek z kart" i "Ogniomistrz Kaleń", grał też w stołecznym Teatrze Współczesnym.
Był mężem (ślub w 1958 r.) Hanny Krystyny z domu Słojewska, była okresowo kierownikiem administracyjnym Teatru Lalki i Aktora Baj.
Zmarł w Warszawie, został pochowany na stołecznych Powązkach (kw. 320, rząd III, grób 10-11).
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Warszawski Krzyż Powstańczy
Medal za Warszawę 1939?1945
Źródła:
1. | Muzeum Powstania Warszawskiego |