Polski dowódca wojskowy
Szef Oddziału II SG WP II RP (1929-1932)
Komendant Okręgu Lublin ZWZ
Szef sztabu KG ZWZ/AK
Z-ca Dowódcy Armii Krajowej
Szef gabinetu Naczelnego Wodza
Przewodniczący Komisji Historycznej przy Sztabie Głównym w Londynie
Szef Gabinetu Naczelnego Wodza na Obczyżnie






Syn Ksawerego Pełczyńskiego, technika zatrudnionego w cukrowni Sanniki i Marii z domu Liczbińska, nauczycielki domowej.
Po ukończeniu Gimnazjum we Włocławku w 1911 r. rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym okresie związał się ze Związkiem Walki Czynnej i Związkiem Strzeleckim.
Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany przez Niemców do pracy w obozie jenieckim dla Rosjan, w charakterze lekarza, medyka. Po zwolnieniu ze służby niemieckiej, w czerwcu 1915 r. wstąpił do Legionów Polskich. Był oficerem 6 PP Legionów który stacjonował w garnizonie Wilno, dowodził plutonem i kompanią. W lipcu 1917 po "kryzysie przysięgowym" został internowany w obozie, w Beniaminowie, po zwolnieniu z internowania, podjął pracę w Radzie Głównej Opiekuńczej (RGO). W listopadzie 1918 r. został przyjęty do Wojska Polskiego, pełnił służbę w 6 PP Legionów. W marcu 1920 r. przeniesiony został do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy kompanii, a później batalionu. W okresie 1921-1923 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego powrócił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Zambrowie na stanowisko dowódcy batalionu. W lipcu 1924 r. powołany został do Biura Ścisłej Rady Wojennej, w maju 1927 r. rozpoczął służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego WP (wywiad) na stanowisku szefa Wydziału Ewidencyjnego. W styczniu 1929 r. objął pełnienie obowiązków szefa Oddziału II Sztabu Głównego WP. Od marca 1932 do września 1935 odbywał praktykę na stanowisku dowódcy 5 PP Legionów w Wilnie, po czym powrócił na stanowisko szefa Oddziału II SG WP. Był oficerem, który w okresie międzywojennym najdłużej sprawował funkcję szefa polskiego wywiadu i kontrwywiadu. W styczniu 1939 r. został zwolniony ze stanowiska szefa Oddziału II SG WP i mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty stacjonującej w Wilnie. Powodem zwolnienia miała być działalność polityczna jego żony Wandy Pełczyńskiej wymierzona przeciwko marszałkowi Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi i gen. Felicjanowi Składkowskiemu.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. dowodził zgrupowaniem na tyłach niemieckiego Wehrmachtu w Lasach Przysuskich. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Warszawy. Pełnił obowiązki Komendanta Okręgu Lublin ZWZ. W styczniu 1941 r. został rozpracowany przez Niemców. Gestapo znało jego nazwisko rodowe. Wobec takiego obrotu sprawy, na rozkaz Roweckiego, zdał dowództwo nad okręgiem płk Ludwikowi Bittnerowi "Halka", "Rot" i sam wrócił do Warszawy.W kwietniu 1944 r., osobiście dowodził akcją "Jula" w ramach której oddziały Kedywu AK dokonały przerwania tras kolejowych na trasach, Przeworsk - Rozwadów, Rzeszów - Przeworsk i Jasło - Sanok.
W czasie Powstania Warszawskiego przebywał razem z gen. Tadeuszem Komorowskim i Komendą Główną AK. Po przejściu kanałami do Żoliborza, ochotniczo dowodził drugim natarciem w rejonie Dworca Gdańskiego i Stawek. Został ciężko ranny podczas bombardowania gmachu PKO przy ul. Świętokrzyskiej. Po kapitulacji Powstania, wraz z gen. Komorowskim przyjmował defiladę odchodzących do niewoli powstańczych oddziałów AK.
Następnie przebywał w niewoli niemieckiej, kolejno w oflagu XII B Langwasser (w którym poddał się skomplikowanej operacji), w Oflagu IV C Colditz. Po uwolnieniu udał się do Londynu. Po zakończeniu działań wojennych, pozostał na emigracji, zamieszkał w Londynie. Prowadził aktywną działalność społeczną, od grudnia 1945 r. jako szef gabinetu Naczelnego Wodza i przewodniczący Komisji Historycznej AK przy Sztabie Głównym w Londynie. Aktywnie włączył się w funkcjonowanie organizacji kombatanckich związanych z AK, był współzałożycielem, a w latach 1956-1969 przewodniczący Rady Studium Polski Podziemnej. W ostatnich latach życia prowadził z żoną Dom Kombatanta "Antokol" w Chislehurst (Kent) pod Londynem, w którym mieszkało wielu wybitnych Polaków.
Był mężem (ślub w 1923 r.) Wandy z domu Filipkowska, z którą miał dwoje dzieci, syna Krzysztofa oraz córkę Marię.
Zmarł w Londynie, początkowo został pochowany został w Londynie. W 1995 r. ekshumowano jego szczątki oraz żony i pochowano je na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w grobie ich syna Krzysztofa, poległego w Powstaniu Warszawskim (kwatera "Baszty" obok Pomnika "Gloria Victis").





Odznaczenia


Order Orła Białego (pośmiertnie)
Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari Krzyż Niepodległości
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Armii Krajowej
Order Krzyża Orła III klasy (Estonia)
Order Estońskiego Czerwonego Krzyża I klasy (Estonia)