ppłk WP II RP/AK Józef Chyliński "Kamień"
Jeńcy niemieckiego obozu Stalag, Osoby prześladowane przez organy władzy państwowej w latach 1945-1952, Osoby represjonowane w okresie PRL-u, Osoby znane z życia publicznego, Uczestnicy II wojny światowej, Uczestnicy kampanii wrześniowej 1939, Żołnierze podziemnych formacji niepodległościowych |
Data urodzenia / odejścia:
|
*niedziela, 02-10-1904 †niedziela, 09-06-1985
|
|
Kalendarium:
|
Nie żyje od 37 lat. Żył 80 lat (29470 dni).
|
|
Miejsce urodz. / zamieszkania:
|
Jabłonowo Pomorskie n/Lutryną (miasto w woj. kujawsko-pomorskim, pow. brodnicki, gm. Jabłonowo Pomorskie) / Rawicz, Kościerzyna, Warszawa
|
|
Miejsce śmierci / pochówku:
|
Toronto (Kanada) / Cmentarz w Łodzi
|
|
Rodzice:
|
brak danych
|
|
Współmałżonek:
|
brak danych
|
|
Dzieci:
|
brak danych
|
|
Wspomnienia:
|
0 |
|
Bliscy:
|
0 zobacz bliskie osoby
|
|
Osoby oddające hołd:
|
6 zobacz pełną księgę
|
|
Profil stworzony przez:
|
Jurgis, 2014-07-06
|
|
Polski dowódca wojskowy
Dowódca Pomorskiego Okręgu SZP/ZWZ/AK
Syn Antoniego Chylińskiego, ogrodnika i Weroniki z domu Cicha.
Ukończył szkołę powszechną w Rawiczu potem gimnazjum w Kościerzynie (matura 1925 r.). W okresie 1925-1926 był elewem w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, gdzie odbywał przeszkolenie na kursie unitarnym. W latach 1926-1928 studiował w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie , promowany na stopień podporucznika służby stałej piechoty z przydziałem do 58 PP w Poznaniu (dowodził plutonem w 3 kompanii strzeleckiej I batalionu). Następnie służył w sztabie Okręgu Korpusu nr VII pod dowództwem gen. Tadeusza Kutrzeby.
We wrześniu 1939 r. jako dowódca kompanii walczył w obronie Modlina, a po kapitulacji przebywał w obozie jenieckim w Działdowie gdzie został zaprzysiężony przez mjr Józefa Ratajczaka na żołnierza organizacji konspiracyjnej. Po zwolnieniu z obozu przez Niemców w październiku 1939 r. udał się do Warszawy, gdzie powierzono mu obowiązki szefa sztabu podziemnej organizacji wojskowej Służby Zwycięstwu Polski (SZP) na Pomorzu (komendantem Okręgu SZP/ZWZ Pomorze został mjr Józef Ratajczak). Po nominacji przybył do Torunia na początku stycznia 1940 r. Przełamując liczne trudności (trwała akcja przesiedleńcza i likwidacja "warstw przywódczych"), rozpoczął organizowanie łączności konspiracyjnej do Włocławka, Bydgoszczy i Grudziądza. Kontynuował wcześniej nawiązane kontakty z istniejącymi już związkami konspiracyjnymi, Szarymi Szeregami, "Grunwaldem", Stronnictwem Narodowym oraz organizacją "Orła Białego". Powoływał również szefów wywiadu, kontrwywiadu, wojskowej służby kobiet i służby sanitarnej. Od marca 1940 r. organizował sztab Okręgu oraz struktury terenowe. W ciągu tego roku i w latach następnych doprowadził do spotkań Komendy okręgu ZWZ/AK z przedstawicielami organizacji konspiracyjnych w sprawie scalenia z konspiracją podległą Rządowi RP w Londynie. Po aresztowaniu jesienią 1940 r. Józefa Ratajczaka (rozstrzelany 28.05.1942 r. podczas zbiorowej egzekucji koło Magdalenki), kierował konspiracją pomorską, mimo braku formalnej nominacji na komendanta. Także i w latach następnych, wobec aresztowań kolejnych komendantów Pomorskiego Okręgu ZWZ/AK na nim spoczywał obowiązek kierowania konspiracją. Od października 1943 r. był szefem Sztabu Komendy Okręgu Pomorskiego AK, którego komendantem został płk Jan Pałubicki "Janusz". W latach 1942-1944 udawał się do Warszawy na spotkania, początkowo z gen. Stefanem Roweckim "Grotem", a po jego aresztowaniu z gen. Tadeuszem Komorowskim "Borem", a także z członkami Delegatury Rządu RP na Kraj. Słał meldunki wywiadowcze z obserwacji zakładów zbrojeniowych oraz ośrodka doświadczalnego broni "V" w Peenemunde ze szkicami do Komendy Obszaru Zachodniego AK, które były przekazywane do Biura Studiów Oddziału II KG AK. Wspólnie z Marianem Górskim "Wencel", szefem wywiadu Kedywu i propagandy Komendy Pomorskiego Okręgu ZWZ/AK, zorganizował akcję o kryptonimie "Gotingen-Vulkan"", polegającą na prowadzeniu wywiadu i dywersji na terenie III Rzeszy.
Po formalnym rozwiązaniu Armii Krajowej 19.01.1945 r. nadal pozostał w konspiracji, podejmując decyzję o utrzymaniu wydzielonych ogniw sztabowych. Początkowo był szefem Sztabu Okręgu Pomorskiego Delegatury Sił Zbrojnych (DSZ) a następnie komendantem. Poszukiwany przez władze bezpieczeństwa, nie uniknął aresztowania. Zaskoczony przez UB 24.08.1945 r. w lokalu konspiracyjnym w Bydgoszczy, wyskoczył przez okno z drugiego piętra, łamiąc sobie rękę. Został jednak wkrótce ujęty i po ciężkim przesłuchaniu przewieziony do więzienia w Gdańsku i oskarżony o "przynależność do AK i próbę obalenia demokratycznego ustroju Państwa Polskiego". Z więzienia został zwolniony 24.02.1947 r., odrzucił propozycję wstąpienia do Ludowego Wojska Polskiego i 04.09.1948 r. nielegalnie przedostał się do Szwecji.
Był mężem Ireny z domu Jankowska "Steinowa", "Kamieniczna", która prowadziła skrzynkę kontaktową dla Pomorza, przywoziła meldunki wywiadowcze z Wybrzeża Gdańskiego dla szefa sztabu i z jego polecenia kontaktowała się z przedstawicielami ofensywnego wywiadu dalekosiężnego "Lombard" KG AK oraz z wywiadem "Miecza i Pługa", żona i syn zginęli w czasie Powstania Warszawskiego.
25.05.1949 r. został zweryfikowany przez Główną Komisję Weryfikacyjną AK w Londynie jako szef sztabu i komendant Okręgu Pomorze. Od 1951 r. zamieszkał w Toronto w Kanadzie.
Zmarł w Toronto, został pochowany na cmentarzu w Łodzi.
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (V klasa)
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
Źródła:
1. | Fundacja Archiwum Pomorskie Armii Krajowej w Toruniu |
2. | Elżbieta Skerska, "Józef Chyliński (1904-1985), Żołnierz Polskiego Państwa Podziemnego", "Głos z Torunia", 43/2002 |