Polski dowódca wojskowy




Syn Jakuba, pracownika kolei i Zofii z domu Pytlińskiej.
Uczęszczał do szkoły ludowej w Niegradowie, potem do 1906 r. uczył się w prywatnej szkole powszechnej Borowskiego w Sosnowcu. Po ukończeniu szkoły w 1913 r. wziął udział w kursie na młodszych dowódców w Stróży k/Limanowej i został przyjęty do Związku Walki Czynnej. W 1914 r. zmobilizował dowodzony przez siebie oddział "Strzelca" i dołączył do grupy strzeleckiej Józefa Piłsudskiego, przydzielony do baonu zapasowego grupy. We wrześniu 1914 r. został skierowany do Wadowic, gdzie objął dowództwo plutonu w 3 PP Leg. Jesienią 1914 r. został przeniesiony do utworzonej Brygady Legionów, w składzie której uczestniczył w walkach na froncie wschodnim, walczył pod Mołotkowem, Rafajłową na froncie karpackim, nad Styrem (gdzie został ranny w rękę), od tego czasu cierpiał na lekki niedowład prawej ręki.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. w Wojsku Polskim, bierze udział w walkach z Ukraińcami w grupie gen. Jana Romera w rejonie Rawy Ruskiej potem w bitwie pod Brzeżanani. Podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył w składzie 9 PP na Łotwie, a od 1920 r. brał udział w walkach nad Słuczą, Berezyną, potem w walkach odwrotowych oraz w bitwie warszawskiej w VIII 1920 r., uczestniczył w zdobyciu twierdzy w Brześciu n/Bugiem, w bitwie nad Niemnem odznaczając się osobiście w natarciu na Brzostowice i w bitwie pod Smorgoniami. W 1921 r. ukończył kurs dla dowódców batalionów i objął dowództwo batalionu w 11 PP w Będzinie. W 1923 r. ukończył Wyższą Szkołę Piechoty w Rembertowie i został przeniesiony na stanowisko z-cy d-cy 10 PP w Łowiczu.
W sierpniu 1939 r. został d-cą piechoty dywizyjnej 10 Dywizji Piechoty, następnie został d-cą Oddziału Wydzielonego, w skład którego wchodziły, 28 PP Strzelców Kaniowskich, batalion Obrony Narodowej "Kępno", batalion Obrony Narodowej "Ostrzeszów", dwa szwadrony 1 Pułku Kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza oraz dwie baterie artylerii z 10 Pułku Artylerii Lekkiej. Wobec zbliżania się wojsk sowieckich, zgodnie z rozkazem Naczelnego Wodza WP przedostał się na Węgry, gdzie został internowany w obozie Vamosmikola. W związku z protestami przeciw szykanom węgierskich władz obozowych wobec polskich oficerów został przeniesiony do obozu o zaostrzonym rygorze w Silos, skąd w V 1941 powraca do obozu w Vamosmikola. Po udanej ucieczce z obozu zaangażował się w budowę organizacji Obozu Polski Walczącej utworzonej na Węgrzech przez przebywających tam "piłsudczyków", zorganizował komórkę kurierską, która nawiązała kontakty z okupowanym krajem i zajęła się przerzutem działaczy z Węgier do Polski. Brał udział w organizowaniu akcji przerzutu do okupowanego kraju marszałka WP II RP Edwarda Rydza-Śmigłego. Brał udział w jego pogrzebie. Na początku 1942 r. nawiązał kontakt z gen. Stefanem Roweckim "Grotem", który mianował Go Inspektorem KG ZWZ/AK na Okręg Radomsko-Kielecki, funkcję tą pełnił do marca 1944 r. W marcu 1944 r., został wyznaczony przez KG AK na stanowisko Komendanta Okręgu AK Radom-Kielce, kierował przygotowaniami okręgu do "Akcji Burza". 15.08.1944 r., w celu udzielenia pomocy walczącej Warszawie nakazał koncentrację utworzonego Kieleckiego Korpusu AK w lasach koło Przysuchy, akcja marszu na pomoc powstańczej Warszawie zostaje odwołana z uwagi na ówczesną sytuację militarną. Po wkroczeniu wojsk sowieckich na terytorium przez Niego dowodzone, utrzymywał kontakty z gen. Leopoldem Okulickim "Niedżwiadkiem", którego informował o aresztowaniach dokonywanych przez NKWD wśród żołnierzy AK. Bezpośrednio kierował podległymi strukturami do II 1945 z Częstochowy. Nadal dowodził Okręgiem AK w stanie likwidacji, potem Okręgiem Delegatury Sił Zbrojnych, utrzymując kontakty z szefem sztabu Okręgu ppłk. dypl. Wojciechem Borzobohatym "Wojanem" i szefem Wydziału Operacyjnego mjr. dypl. cc Bolesławem Jackiewiczem "Rysiem". Po rozwiązaniu AK przeszedł do WiN, 24.07.1946 r., został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP i przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim. Przeszedł ciężkie śledztwo. 09.06.1947 r. skazany na 3,5 roku więzienia. Został zwolniony 26.01.1950 r., grudniu 1950 r. został ponownie aresztowany i przebywał w więzieniu do grudnia 1951 r. Zdegradowano go wówczas na stopień szeregowca, ponownie przeszedł ciężkie śledztwo. W 1951 r. został ponownie aresztowany i fałszywie oskarżony o współpracę z Niemcami. W październiku 1951 r. śledztwo przeciwko niemu zostało umorzone, był notorycznie inwigilowany przez komunistyczną bezpiekę. W latach 70 XX w. brał aktywny udział w życiu kombatanckim legionistów i żołnierzy AK, uczestnicząc w uroczystościach organizowanych przez byłych żołnierzy AK Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK i pielgrzymkach na Jasną Górę.
Był dwukrotnie żonaty, pierwsza żona zginęła w Powstaniu Warszawskim, po raz drugi z Ireną z domu Patejak p. v. Derulska (1914-2002).
Zmarł w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.



Odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari (III klasy)
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (IV klasy)
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (V klasy)
Krzyż Walecznych (pięciokrotnie)
Krzyż Niepodległości
Medal za Wojnę 1918-1921
Medal X-lecia Odzyskania Niepodległości
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta
Krzyż Armii Krajowej

Źródła:

1.	Genealogia, Stankiewicze i Przyjaciele