mjr WP II RP dr Stefan Pomarański "Borowicz"
Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich, Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), Legiony Polskie (1914–1918), Ofiary pacyfikacji, egzekucji i mordów hitlerowskich., Osoby znane z życia publicznego, Osoby związane ze Związkiem Harcerstwa Polskiego, Pierwsza Kompania Kadrowa, Polscy pracownicy nauki, Uczestnicy I Wojny Światowej, Uczestnicy II wojny światowej, Uczestnicy kampanii wrześniowej 1939, Uczestnicy wojny polsko - bolszewickiej 1919-1921, Więźniowie obozów koncentracyjnych |
Data urodzenia / odejścia:
|
*czwartek, 07-09-1893 †piątek, 15-12-1944
|
|
Kalendarium:
|
Nie żyje od 77 lat. Żył 51 lat (18726 dni).
Rocznica urodzin za 20 dni.
|
|
Miejsce urodz. / zamieszkania:
|
Warszawa / Zamość, Warszawa, Lwów
|
|
Miejsce śmierci / pochówku:
|
KL Flossenburg / ?
|
|
Rodzice:
|
Maria Regina Dorantt, Józef Pomarański |
|
Współmałżonek:
|
brak danych
|
|
Dzieci:
|
brak danych
|
|
Wspomnienia:
|
0 |
|
Bliscy:
|
0 zobacz bliskie osoby
|
|
Osoby oddające hołd:
|
5 zobacz pełną księgę
|
|
Profil stworzony przez:
|
Jurgis, 2015-12-22
|
|
Żołnierz Legionów Polskich
Historyk wojskowości
Instruktor skautowy i harcerski
Syn Józefa Pomarańskiego i Marii z domu Dorantt.
Uczył się w rosyjskim gimnazjum w Zamościu, a po strajku szkolnym 1905 r. w polskim Gimnazjum im. Mariana Rychłowskiego w Warszawie, w którym w r. 1914 uzyskał maturę. Podczas I wojny światowej studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Konspiracyjną działalność niepodległościową rozpoczął w Organizacji Młodzieży Narodowej (OMN), potem w ?Zarzewiu?, od 1909 r. był jednym z pionierów tajnego skautingu w Polsce. Na przełomie 1910/1911 został drużynowym pierwszej warszawskiej drużyny harcerskiej im. Romualda Traugutta. W 1912 r. wstąpił w Warszawie do Polskich Drużyn Strzeleckich (PDS) i przybrał pseudonim "Borowicz", który zachował w dalszej pracy konspiracyjnej. Był dowódcą plutonu i wykładowcą. Był również członkiem tajnej organizacji ?Armia Polska?. W okresie 1913-1914 ukończył kurs instruktorski drużyn strzeleckich w Rabce, po czym mianowany został instruktorem organizacyjnym.
Od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. 06.08.1914 r. wymaszerował z Krakowa w składzie 2 plutonu 1 kompanii kadrowej. W maju 1915 r. został ranny pod Tarłowem. We wrześniu 1915 r. oddelegowany do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). W lipcu 1917 r. aresztowany przez władze niemieckie, zbiegł z obozu internowanych w Szczypiornie. Następnie przebywał w Zamościu, gdzie wraz z braćmi założył Księgarnię Polską i wydawał "Kronikę Powiatu Zamojskiego". W czasie wojny polsko-bolszewickiej był komendantem Kwatery Głównej Sztabu Ścisłego Naczelnego Wodza, przygotowywał komunikaty prasowe Sztabu Generalnego.
Po zakończeniu działań wojennych wystąpił z Wojska Polskiego i podjał pracę naukową na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zajmował się głównie historią powstania styczniowego i Legionów Polskich. W 1922 r. uzyskał doktorat na UW pod kierunkiem Marcelego Handelsmana. Od połowy 1922 r. był asystentem w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, brał udział w pracach Specjalnej Komisji Mieszanej w Moskwie, dotyczących rewindykacji Biblioteki Załuskich i Archiwum Koronnego.
W 1928 r.kandydował do Sejmu z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w okręgu Zamość?Biłgoraj?Tomaszów. W końcu 1928 r.został ponownie powołany do czynnej służby wojskowej jako dowódca kompanii w 36 PP Legii Akademickiej w Warszawie, był słuchaczem Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W latach 1932-1935 pełnił funkcję jednego z komendantów powiatowych Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w Warszawie. Na początku 1935 r. odszedł na sześciomiesięczną praktykę do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a 30.09.1935 r. przeniesiono go w stan spoczynku w stopniu majora.
Do wybuchu wojny obronnej 1939 r. był dyrektorem Archiwum Skarbowego w Warszawie, a następnie dyrektorem Państwowych Wydawnictw Książek Szkolnych we Lwowie. Przez pewien czas był członkiem Zarządu Głównego Związku Legionistów.
Po wybuchu II wojny światowej został powołany do Wydziału Propagandy Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Śmigłego Rydza, walczył następnie w obronie Lwowa. Po kapitulacji w 1939 r.przedostał się na Węgry, gdzeie został internowany, brał udział w pracach konspiracyjnych, zwłaszcza w akcji przerzutowej ludzi przez granicę. Po wkroczeniu Niemców na Węgry został w marcu 1944 r. aresztowany, był torturowany w gestapo, 20.10.1944 r. wywieziono go do KL Flossenbürg w Bawarii, miał tam nr więźnia 29244.
Był dwukrotnie żonaty, od r. 1915 z Marią z Roszków i od r. 1925 z Wandą z Machlejdów. W pierwszym małżeństwie miał syna Przemysława (1917-1939), który poległ jako podporucznik 36 PP Legii Akademickiej WP II RP pod Cyrusową Wolą we wrześniu 1939 r. i córkę Bożenę ( 1920-?) zamężną Altmayer, zamieszkałą w Olsztynie. W drugim małżeństwie miał czworo dzieci, Leszka (1926-1944), który poległ w Powstaniu Warszawskim, Sławę (1929-2015), zamężną Zawadzką, Mirosława (1930-1989), inżyniera oraz Wandę (1934-2010), zamężną Czułbę.
Został zamordowany w KL Flossenbürg.
Odznaczenia
Krzyż Orderu Polonia Restituta (V klasa)
Krzyż Niepodległości
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)