płk WP II RP/PSZ/AK Marian Gołębiewski "Ster", "Korab"
"Cichociemni", Osoby represjonowane w okresie PRL-u, Osoby znane z życia publicznego, Powstanie antykomunistyczne w Polsce (1944-1953), Uczestnicy II wojny światowej, Uczestnicy kampanii wrześniowej 1939, Uczestnicy przełomowych wydarzeń społecznych w okresie PRL-u, Żołnierze podziemnych formacji niepodległościowych, Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie |
Data urodzenia / odejścia:
|
*niedziela, 16-04-1911 †piątek, 18-10-1996
|
|
Kalendarium:
|
Nie żyje od 24 lat. Żył 85 lat (31232 dni).
Rocznica urodzin za 1 dzień.
|
|
Miejsce urodz. / zamieszkania:
|
Płońsk (miasto w woj. mazowieckim, pow. płoński) / Płońsk, Inowrocław, Kołomyja (obecnie Ukraina), Londyn, Warszawa, Nowy Jork,
|
|
Miejsce śmierci / pochówku:
|
Warszawa / Cmentarz Powązkowski w Warszawie
|
|
Rodzice:
|
brak danych
|
|
Współmałżonek:
|
brak danych
|
|
Dzieci:
|
brak danych
|
|
Wspomnienia:
|
0 |
|
Bliscy:
|
0 zobacz bliskie osoby
|
|
Osoby oddające hołd:
|
6 zobacz pełną księgę
|
|
Profil stworzony przez:
|
Jurgis, 2017-03-11
|
|
Żołnierz AK i WiN
Członek opozycji antykomunistycznej w PRL
Nauczyciel
Syn Stanisława Gołębiewskiego, szewca i Józefy z domu Sęp.
Ukończył w 1931 r. seminarium nauczycielskie w Kcyni i Słupcy. W latach 1933?1938 działał w zarządzie Klubu Sportowego "Goplania" w Inowrocławiu, pracował jako reporter "Dziennika Kujawskiego? oraz urzędnik biurowy w fabryce cykorii. W marcu 1939 r. przeniósł się do Kołomyi (w latach 1919-1939 miasto powiatowe w woj. stanisławowskim), gdzie pracował jako nauczyciel geografii, historii i wychowania fizycznego w szkole powszechnej oraz jako kierownik bursy.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 r.służył w 45 PP Strzelców Kresowych (d-ca ppłk/płk piech. Stanisław Piotr Hojnowski), z którym przekroczył granicę i został internowany w Rumunii. Uciekł z obozu i dotarł do Francji. Po ukończeniu szkoły podchorążych został przydzielony do 1 Dywizji Grenadierów, brał udział w walkach z Niemcami w Alzacji i Lotaryngii, pełniąc funkcję dowódcy plutonu, dostał się do niewoli niemieckiej z której zbiegł. Przez Francję, Hiszpanię i Portugalię dotarł do Wielkiej Brytanii. Początkowo został przydzielony do 1 Brygady Strzelców na stanowisko z-cy d-cy plutonu rozpoznawczego. Zgłosił akces do służby w okupowanym Kraju, po przeszkoleniu i złożeniu przysięgi na rotę AK w VI Oddziale Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, w ramach operacji lotniczej "Gimlet" 01/02.10.1942 r. został zrzucony w okolice Dęblina. Objął funkcję szefa Kedywu Inspektoratu Rejonowego Zamość AK. W związku z akcją wysiedlania polskiej ludności Zamojszczyzny podlegające mu oddziały przeprowadziły kilka akcji odwetowych na wsie zasiedlone przez kolonistów niemieckich. W październiku 1943 r. został komendantem Obwodu Hrubieszów AK, na którego terenie toczył walki z zagrażającymi ludności polskiej siłami UPA, zasłynął samodzielną akcją uwolnienia aresztowanej przez Niemców Alicji Szczepankiewiczowej, żony komendanta Obwodu AK Tomaszów Lubelski i ich kilkuletniego synka. W maju 1944 r. został mianowany komendantem Obwodu Włodzimierz Wołyński AK, w czasie niemieckiej obławy w Puszczy Solskiej, był dwukrotnie ranny.
Po zajęciu Lubelszczyzny przez Armię Czerwoną kontynuował podziemną działalność jako komendant Obwodu Hrubieszów, 19.08.1944 r. jego oddział uwolnił kilkunastu żołnierzy AK z hrubieszowskiego więzienia. W marcu 1945 r. objął funkcję inspektora Inspektoratu Rejonowego Delegatury Sił Zbrojnych, potem szefa sztabu i z-cy komendanta Okręgu Lublin Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (DSZ). Po utworzeniu Zrzeszenia WiN był szefem Inspektoratu Zamojskiego.
21.01.1946 r. został aresztowany przez UB i po ciężkim śledztwie, podczas którego był torturowany, zasiadł na ławie oskarżonych w procesie I Zarządu Głównego WiN, został skazany na karę śmierci, którą "Prezydent" Bierut zamienił na dożywotnie więzienie, na mocy amnestii zmniejszono ją do lat 15.
Po amnestii w 1956 r. wyszedł na wolność, miał trudności ze znalezieniem pracy. Od połowy lat 60 XX w. należał do założycieli antykomunistycznej organizacji konspiracyjnej znanej później jako "Ruch". Był łącznikiem między młodymi działaczami a kombatantami AK i WiN. Po czterech latach działalności organizatorzy i blisko 70 członków "Ruchu" zostają aresztowani przez SB, został oskarżony o "usiłowanie obalenia ustroju przemocą" i przygotowania do podpalenia Muzeum Lenina w Poroninie. W procesie przywódców "Ruchu" skazano go na 4,5 roku więzienia. Na wolność wyszedł w sierpniu 1974 r. Po opuszczeniu więzienia nadal kontynuował działalność konspiracyjną.
Pracował w spółdzielni "Wspólna Sprawa", następnie w Zjednoczeniu "Inco", Usługowej Spółdzielni Pracy "Elektosan" w Pruszkowie i Przedsiębiorstwie Wagonów Sypialnych "Wars". W latach 1974?1975 był pracownikiem Zakładów Telewizyjnych, a w latach 1975?1978 pracował jako chałupnik dla Spółdzielni Pracy "Centralne Laboratorium Chemiczne" w Warszawie.
Po wprowadzeniu stanu wojennego 13.12.1981 r. został na kilka godzin zatrzymany. W maju 1982 r. wyjechał do USA, gdzie współpracował z prasą polonijną. Na emigracji w ramach pracy niepodległościowej nawiązał współpracę z Juliuszem Nowiną Sokolnickim, uważającym się w latach 1972?1990 za legalnego prezydenta RP na Uchodźstwie, od którego otrzymał funkcję ministra stanu. W latach 80 XX w. w Nowym Jorku Gołębiewski z Jego inicjatywy został zawiązany Komitet Budowy Pomnika Katyńskiego. Wrócił do kraju w 1990 r., nawiązał w Poznaniu kontakty z prawicowym wydawnictwem WERS.
Był mężem (ślub w 1962 r.) Stanisławy z domu Kosińska, z którą miał dwoje dzieci.
Zmarł w Warszawie, został pochowany na stołecznych Wojskowych Powązkach.
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (V klasa)
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Źródła:
1. | Jędrzej Tucholski "Cichociemni", Instytut Wydawniczy "Pax" W-wa, 1984 |