płk dypl. WP II RP Artur Tomasz Maruszewski "Ksawery"
Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), Członkowie Związku Strzeleckiego 1910-1914, Legiony Polskie (1914–1918), Osoby znane z życia publicznego, Uczestnicy I Wojny Światowej, Uczestnicy II wojny światowej, Uczestnicy kampanii wrześniowej 1939, Uczestnicy wojny polsko - bolszewickiej 1919-1921 |
Data urodzenia / odejścia:
|
*wtorek, 21-12-1886 †czwartek, 06-12-1945
|
|
Kalendarium:
|
Nie żyje od 76 lat. Żył 59 lat (21534 dni).
|
|
Miejsce urodz. / zamieszkania:
|
Warszawa / Warszawa, Kercz, Kazań, Kijów, Kraków, Czortków, Kirkcaldy, Edynburg
|
|
Miejsce śmierci / pochówku:
|
Kirkcaldy (miasto portowe w Szkocji) / Cmentarz w Edynburgu
|
|
Rodzice:
|
brak danych
|
|
Współmałżonek:
|
brak danych
|
|
Dzieci:
|
brak danych
|
|
Wspomnienia:
|
0 |
|
Bliscy:
|
0 zobacz bliskie osoby
|
|
Osoby oddające hołd:
|
4 zobacz pełną księgę
|
|
Profil stworzony przez:
|
Jurgis, 2017-06-16
|
|
Polski polityk II RP
Wojewoda tarnopolski, poznański, wileński
Piłsudczyk
Syn Teofila Maruszewskiego i Teodozji z domu Mierzyńska.
Uczył się w Gimnazjum w Warszawie, za udział w strajku szkolnym 1905 r. został relegowany ze szkoły, maturę uzyskał jako ekstern w gimnazjum w Kerczu na Krymie. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie w Kazaniu i w Kijowie, gdzie był czynnym działaczem organizacji młodzieżowej "Korporacja" o socjalistycznym zabarwieniu. Od 1908 r. był członkiem Związku Walki Czynnej i członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej Frakcja Rewolucyjna. W lecie 1910 r. wyjechał do Krakowa na letni kurs Szkoły Partyjnej, gdzie przeszedł przeszkolenie wojskowe. Po powrocie do Kijowa, wszedł w skład kierownictwa tajnej organizacji wojskowej, wykładał sztukę fortyfikacyjną. Został aresztowany w 1911 r. przez władze carskie, po śledztwie zesłany do guberni wołogodzkiej. Po zwolnieniu w 1912 r. znalazł się w Krakowie, gdzie ukończył kurs oficerski Związku Strzeleckiego oraz kontynuował w latach 1912-1914 studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagielońskiego.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do 5 PP I Brygady Legionów Polskich, wstępując jednocześnie do POW, pełnił funkcje komendanta jej obwodu siedleckiego. Po "kryzysie przysięgowym" został w 1917 r. osadzony w obozie dla internowanych w Szczypiornie, potem w Łomży, przebywał aż do rozwiązania obozu w połowie 1918 r.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r.
wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego i brał udział w kampanii 1919/1920 r. jako oficer w 1 PP Leg. a następnie 7 PP Leg. Równocześnie od 1919 r. był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej, którą ukończył w 1921 r. Od 1921 r. był najpierw kierownikiem referatu Oddziału I Sztabu Generalnego Minnisterstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.), a następnie do września 1926 r. szefem wydziału mobilizacyjnego w tym Oddziale. W listopadzie 1926 r. objął stanowisko szefa sztabu Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), a w sierpniu 1929 r. został mianowany d-cą pułku KOP "Czortków".
W październiku 1933 r. przeszedł do administracji państwowej. Początkowo był p. o. wojewody tarnopolskiego, po czym 06.03.1934 r. mianowano Go wojewodą w tymże województwie, 24.12.1934 r. zwolniono z zajmowanego stanowiska i mianowano wojewodą poznańskim. Urząd ten pełnił w latach 1935-1939, 19.05.1939 r. Rada Ministrów zwolniła Go z zajmowanego stanowiska wojewody poznańskiego i mianowała wojewodą wileńskim. W czasie pracy na stanowisku wojewody poznańskiego utworzył jako organ doradczy Wojewódzką Radę Gospodarczą. Zaliczał się do czołowej grupy legionistów związanych po 1926 r. z sanacją, Bezpartyjnym Blokiem Współpracy z Rządem (BBWR) i Obozem Zjednoczenia Narodowego (Ozonem).
Po wybuchu wojny w 1939 r. jako wojewoda wileński konferował z dowódcami jednostek wojskowych garnizonu wileńskiego nad położeniem i środkami obrony Wilna na wypadek uderzenia oddziałów litewskich, sytuację wojskowo-polityczną Polski oceniał jako beznadziejną. 19.09.1939 r. przyjechał do Kowna (Litwa) w dużej grupie uchodźców, wywiózł wówczas waluty obce i w złocie będące w wileńskim oddziale Banku Państwa oraz kosztowności Funduszu Obrony Narodowej (FON) i złożył je u polskiego attaché militaire na Litwie. Z Litwy udał się przez Szwecję i Holandię do Paryża, gdzie zgłosił się do gen. Józefa Zająca, byłego przełożonego w Oddziale I MSWojsk. Popierany przez gen. Zająca starał się bezskutecznie o przydział do Polskich Sił Zbrojnych (PSZ), ale spotkał się ze stanowczą odmową i uporem gen. Władysława Sikorskiego, prześladującego wszystkich piłsudczyków. Resztę życia spędził w biedzie i niedostatku.
Był mężem Alicji z domu Sztark, której siostra Inez była pierwszą żoną Juliusza Ulrycha, miał dwóch synów, Wojciecha (1920–2008) i Jana Juliusza (1925–2007), którzy pozostali na emigracji.
Zmarł w Kirkcaldy w Szkocji, został pochowany w Edynburgu.
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (V klasa)
Krzyż Niepodległości z Mieczami
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)
Krzyż Oficerski Orderu Świętego Sawy (odznaczenie Królestwa Serbii i Królestwa Jugosławii)